Hoe gat boren in RVS?
Het boren in RVS is met de juiste aanpak niet zo moeilijk als je misschien zou denken. Om succesvol in RVS te boren heb je wel de juiste gereedschappen en technieken nodig. Met een goede voorbereiding, de juiste boor en het correcte toerental heb je de klus gemakkelijk en snel geklaard. In deze blog leg ik uit hoe je veilig en effectief een gat boort in RVS en geef ik je tips om veelvoorkomende problemen tijdens het boren te voorkomen.
Welke boor om RVS te boren?
Niet iedere boor is geschikt voor RVS. Om in roestvast staal te boren heb je een sterke en hittebestendige boor nodig, zoals een HSS-cobaltboor. HSS staat voor High Speed Steel. Een cobaltboor bevat daarnaast 5% cobalt, wat ervoor zorgt dat de boor extra goed bestand is tegen hitte en meer slijtvast is. Deze combinatie maakt de boor erg geschikt voor harde materialen zoals RVS. De scherpe punt van een cobaltboor is bovendien aangeslepen onder een hoek van 135 graden, wat zorgt voor een goede centrering tijdens het aanboren.
Als je gaten wil boren met grotere diameters, is het verstandig om eerst voor te boren met een kleinere boor. Bijvoorbeeld, bij een gat van 10 mm begin je met een boor van ongeveer 3 mm. Dit vermindert de belasting op de boor en maakt het boren van grotere gaten eenvoudiger.
Een andere tip die ik je wil meegeven is om indien mogelijk een kolomboor te gebruiken in plaats van een handboor. Met een kolomboor kun je het toerental nauwkeurig instellen en garandeert dat het gat recht wordt geboord. Mocht je toch een handboor gebruiken, zorg dan dat je een model hebt waarbij de snelheid traploos te regelen is.
Is het moeilijker om roestvrij staal te boren?
RVS is een lastiger materiaal om in te boren vergeleken met zachtere metalen zoals aluminium of staal. Dit komt omdat RVS zowel harder als taaier is, wat betekent dat er meer wrijving en warmte vrij komt tijdens het boren. Als je de verkeerde gereedschappen voor het boren in RVS of een verkeerde techniek gebruikt, kun je snel tegen problemen aanlopen, zoals het verbranden van de boor of het moeilijk doordringen in het RVS.
Toerental berekenen
De belangrijkste uitdagingen bij het boren van RVS zijn de hoge temperaturen die ontstaan (waardoor de boor oververhit kan raken) en het risico dat de boor bot wordt. Om dit te voorkomen is het belangrijk om de juiste boorsnelheid aan te houden. Hoe groter de boordiameter, hoe lager het toerental moet zijn. Een te hoog toerental veroorzaakt teveel warmte, wat het boren lastiger maakt. De snijsnelheid voor RVS ligt meestal tussen de 10 en 15 meter per seconde. Dit kun je omrekenen naar omwentelingen per minuut met behulp van de volgende formule:
n = (Snijsnelheid x 1000) / (boordiameter x 3.14)
Dus voor een boor met een diameter van 5 mm zou het toerental bijvoorbeeld rond de 637 omwentelingen per minuut liggen, en voor een boor van 8 mm ongeveer 398 omwentelingen per minuut.
Vergeet niet te centeren
Een belangrijke eerste stap bij het boren van RVS is het markeren van het boorpunt. Dit doe je door te 'centeren'. Centeren voorkomt dat de boor wegloopt op het gladde oppervlak van het RVS. Gebruik een automatische centerpunt om een klein putje te slaan dat de boor op zijn plek houdt. Dit is vooral belangrijk bij het boren in ronde oppervlakken zoals buizen. Sla het putje niet meerdere keren op dezelfde plek, omdat dit het materiaal kan verharden en boren hierdoor moeilijker wordt.
Koelen en smeren tijdens het boren
Als je aan het boren bent is het belangrijk om de boor goed te koelen en smeren. RVS genereert veel warmte door wrijving, wat ervoor kan zorgen dat de boor oververhit raakt. Gebruik altijd boorolie om de boor en het RVS te koelen. Hierdoor verleng je de levensduur van de boor en voorkom je beschadigingen aan het RVS.
Gebruik een hoge aanzet
Bij het boren van RVS is een hoge aanzet noodzakelijk. Met de aanzet bedoel ik de kracht waarmee de boor in het RVS wordt gedrukt. Dit betekent dat je hard op de boor moet drukken tijdens het boren. Dit is ook een belangrijke reden waarom ik het gebruik van een kolomboor aanraad.
Onmisbare producten voor het boren in RVS
Tips voor succesvol boren in RVS
Hieronder geef ik nog enkele tips om het boren in RVS zo soepel mogelijk te laten verlopen:
- Gebruik altijd een scherpe boor: Een botte boor zorgt voor meer wrijving en hitte;
- Boorsnelheid aanpassen: Zorg ervoor dat je de snelheid van de boor aanpast aan de boordiameter - hoe groter de boor, hoe langzamer je moet boren;
- Hoge aanzet toepassen: Druk stevig op de boor tijdens het boren, zodat de boor goed contact maakt met het materiaal;
- Koelen en smeren: Gebruik boorolie om zowel de boor als het materiaal te koelen - dit vermindert de kans op verbranden en verlengt de levensduur van de boor;
- Voorboren: Bij grotere gaten is het aan te raden om eerst met een kleinere boor voor te boren.